ԱՄՆ-ն, ինչպես և սպասվում էր, հարվածեց Իրանի միջուկային օբյեկտներին, և չնայած իրանական լրատվամիջոցները հաղորդում են ոչ կրիտիկական վնասների մասին և այն մասին, որ նրանք նախապես տեղափոխել են ուրանը և տեխնոլոգիաները, Թրամփը հայտարարեց, որ նրանք բառացիորեն ջախջախել են Իրանի միջուկային օբյեկտները: Իսրայելը, ըստ Թրամփի, այժմ անվտանգ է։

Ճիշտ նույն ժամանակ Իրանը կրկին հարվածեց Թել Ավիվին և Հայֆային՝ ցուցադրելով 2000 կմ հեռահարությամբ նոր հրթիռ, իսկ Ատոմային էներգիայի միջազգային գործակալությունը հայտարարեց, որ այժմ ավելի դժվար կլինի հետևել իրանական ուրանին: Միևնույն ժամանակ, Իրանում չեն նկատվել այաթոլլայի ռեժիմի տապալման կոչ անող ցույցեր, ինչպես որ Իսրայելըում հրապարակավ չեն մեղադրում Նեթանյահուին: ԱՄՆ-ն սպառնացել է Իրանին նոր հարվածներով, բայց միայն այն դեպքում, եթե այն պատասխանի ամերիկացիներին: Իսկ Իրանը պատասխանում է ոչ թե ամերիկացիներին, այլ Իսրայելին։

Արևմտյան քաղաքական գործիչները կոչ արեցին Իրանին վերադառնալ բանակցություններին, իսկ Իրանի արտգործնախարարը պատասխանեց, որ չի կարելի վերադառնալ մի բանի, որից չես հրաժարվել:

Արտաքին գործերի նախարար Լավրովը հայտարարել է, որ առանց ՄԱԿ-ին նախազգուշացնելու ինքնիշխան երկրին հարվածելը կարող է միջազգային քաոս առաջացնել։

Մուսուլմանական երկրները լռում են, և չնայած ոչ ոք չի խոսում Իրանի պաշտպանության մասին, Իսրայելը նույնպես մնում է առանց դաշնակիցների։

2025 թվականի հունիսի 22-ի գիշերը ապացուցեց, որ

1. Իսրայելը չի ​​կարող լինել տարածաշրջանային գերիշխան առանց Միացյալ Նահանգների, և դա զգալիորեն նվազեցրեց Իսրայելի քաղաքական նշանակությունը տարածաշրջանի երկրների համար

2. Իրանում որոշակի մշակումներ կան և կարող են լուրջ վնաս հասցնել Իսրայելին

3. ՄԱԿ-ը և միջազգային կարգը վերջապես ապացուցեցին իրենց ձախողումը։

4. Հասարակության կողմից ցանկացած գնով խաղաղության գնալու վրա խաղադրույք կատարելը հնարավոր է միայն Հայաստանում (սխալ օրինակ):

5. Ֆռռացվող աչքերը և դուրս ցցված կապույտ լեզուները այլևս ոչ մեկին չեն վախեցնում:

Դոնալդ Թրամփը դիմելով ազգին, Իրանի դեմ գործողությունն անվանեց «նշանակալի ռազմական հաջողություն», ասելով, որ բոլոր երեք միջուկային օբյեկտներն էլ «լիովին ոչնչացվել են», և որ «ահաբեկչության գլխավոր հովանավորի» կողմից միջուկային սպառնալիքը վերացվել է։

Ազգին ուղղված իր ուղերձում Թրամփը ռմբակոծությունները անվանեց «նշանակալի ռազմական հաջողություն» և ասաց, որ Իրանը պետք է հիմա խաղաղություն կնքի։ Նա հիշեցրեց, որ ոչնչացված օբյեկտներն ամենամեծն ու ամենավտանգավորն էին, բայց որ Իրանում «դեռ շատ թիրախներ են մնացել», և հետագա հարձակումները կարող են ավելի ավերիչ լինել։

«Սա չի կարող շարունակվել։ Իրանի համար կամ խաղաղություն կլինի, կամ ողբերգություն», – ասաց Թրամփը։ Նա սպառնաց Իրանին ավելի հզոր հարվածներով, եթե այն հակահարված տա ԱՄՆ գործողություններին։

ԱՄՆ-ն խախտել է ՄԱԿ-ի կանոնադրությունը և միջազգային իրավունքը՝ հարձակվելով Իրանի խաղաղ միջուկային օբյեկտների վրա, ասել է Իրանի արտաքին գործերի նախարար Աբբաս Արաղչին։

ՄԱԿ-ի գլխավոր քարտուղար Անտոնիո Գուտերեշը հայտարարել է, որ խորապես անհանգստացած է ԱՄՆ-ի կողմից Իրանի վրա կատարված հարվածներից՝ դրանք անվանելով «վտանգավոր սրացում» և խաղաղության ու անվտանգության ուղղակի սպառնալիք։

«Ես խորապես անհանգստացած եմ Միացյալ Նահանգների կողմից Իրանի դեմ ուժի կիրառմամբ։ Սա վտանգավոր սրացում է արդեն իսկ փլուզման եզրին գտնվող տարածաշրջանում և ուղղակի սպառնալիք է միջազգային խաղաղությանն ու անվտանգությանը», – ասել է ՄԱԿ-ի գլխավոր քարտուղարը։

«Գործողությունից անմիջապես հետո նախագահ Թրամփը զանգահարեց ինձ։ Դա շատ ջերմ, շատ հուզիչ զրույց էր… Նախագահ Թրամփը ազատ աշխարհի ուժեղ առաջնորդ է։ Նա Իսրայելի մեծ բարեկամն է, աննախադեպ ընկեր», – հավելել է Իսրայելի վարչապետ Նեթանյահուն։

Պոլիս (ինչպես հայերը մինչ օրս անվանում են Կոստանդնուպոլիսը) մեկնելուց առաջ Փաշինյանը Հայաստանում ստեղծեց Ստանիսլավսկուն արժանի դրամատիկ պատկեր՝ հարձակումներ հայկական եկեղեցու վրա, ԱԱԾ ղեկավարի պաշտոնանկություն, Սամվել Կարապետյանի ձերբակալություն, ընդդիմադիրների կալանավորում, որոնք, իբր, անկարգություններ էին նախապատրաստում՝ Փաշինյանի ենթադրյալ զիջումներին սպասելով, և այլն: Երկու օր շարունակ Բաղրամյան պողոտան փակված էր անհետ կորածների հարազատների կողմից, որոնք պահանջում էին ԱԱԾ նախկին ղեկավարի վերադարձը:

Այնուհետև՝ Փաշինյանի այցը Պոլսի դատարկ հայկական եկեղեցի և ցուցադրաբար ջերմ ընդունելությունը Կապույտ մզկիթում: Հանդիպում Էրդողանի հետ և անիմաստ ամփոփիչ զեկույց, որում նշվում էր, որ Երևանի՝ Բաքվի և Անկարայի հետ հարաբերությունների, ինչպես նաև տարածաշրջանային հարցերի շուրջ շփումները կշարունակվեն: Փաշինյանը նաև հայտարարություն արեց, որ «Խաղաղության խաչմերուկը» կարող է բացվել, Բաքուն այն կանվանի «Զանգեզուրի միջանցք», բայց «Թուրանի» համար անհանգստանալու կարիք չկա:

Միևնույն ժամանակ, չեն լուծվել այն խնդիրները, որոնք կարող էին դառնալ առնվազն մարդասիրական փոխհատուցում այն ​​հոգեբանական խանգարումների համար, որոնց մեջ Փաշինյանի այցը և զիջումների սպասումը հասարակությունը գցել էին։ Ամենակարևորը՝ գերիներն ազատ չեն արձակվել, չնայած նման սպասումները թաքնված կերպով ձևավորվել էին տեղեկատվական տարածքում։ Մարգարայի անցակետի մոտալուտ բացման մասին որևէ հայտարարություն չկար։ Կա միայն հչավերք Էրդողանին գալ Երևան 2026 թվականի գարնանը՝ Հայաստանում ընտրարշավի գագաթնակետին։

Ըստ էության, մենք Թուրքիայի հետ հարաբերությունները սկսել ենք զրոյական կետից, ըստ էության, սա նոր հարաբերություններ հաստատելու հնարավորություն է, և սա մեր երկրների շահերից է բխում։ Այս մասին Էրդողանի հետ հանդիպումից առաջ Թուրքիայի հայ համայնքի հետ հանդիպման ժամանակ հայտնել է Նիկոլ Փաշինյանը։

Ի՞նչ է նշանակում՝ սկսել զրոյից։ Արդյո՞ք Հայաստանն ու Թուրքիան փոխադարձաբար ճանաչում են ռուս-թուրքական Կարսի պայմանագրով գծված սահմանները։ Եթե այո, ապա Նախիջևանը, Կարսը, Արդահանը և Արարատ լեռը այսուհետ ևս կմնան Հայաստանի Հանրապետության տարածքներ, որոնք ժամանակավորապես և անօրինական կերպով փոխանցվել են Ադրբեջանին և Թուրքիային և չեն կարող համարվել այդ երկրների տարածքային ամբողջության մաս։

Իսկ եթե Կարսի պայմանագիրը չեղյալ է հայտարարվում, ապա այդ նույն տարածքները պետք է վերադարձվեն Հայաստանին։ Այս տարածքները մինչ օրս մնում են վիճելի, և Անկարան ու Բաքուն լավ գիտակցում են դա։ Ինչպես որ Ղարաբաղի տարածքը վիճելш է ավելի քան 100 տարի, և հայկական պետության կողմից Ղարաբաղի հանդեպ իրավունքից հրաժարվելը ևս սկսվեց Փաշինյանի հայտարարությամբ, որ նա սկսում է զրոյից։

«Անցյալ տարի Նյու Յորքում ես հանդիպում ունեցա Թուրքիայի նախագահի հետ։ Այս ընթացքում մենք մի քանի հեռախոսազրույցներ ունեցանք, եւ, իհարկե, սա շատ կարեւոր հանգրվան է։

Ի՞նչ է փոխվել Հայաստանի եւ Թուրքիայի միջեւ հարաբերություններում։

Փաշինյանի խոսքով՝ շատ էական բան, հիմա երկրներիմիջև միջնորդ պետք չէ։

Փաշինյանը հիշեցրել է, որ այժմ Ստամբուլից Երեւան թռիչք կա՝ վստահություն հայտնելով, որ ցամաքային սահմանը նույնպես կբացվի։

Երևանի առաջ քաշած տարածաշրջանի ապաշրջափակման «Խաղաղության խաչմերուկ» ծրագիրը կարող է լինել Թուրքիայի կողմից պաշտպանվող «Միջին միջանցքի» նախագծի մաս, երեկ Ստամբուլում հայ համայնքի հետ հանդիպմանը հայտարարել է Փաշինյանը:

«Հիմա Թուրքիայի համար շատ կարևոր օրակարգ է «Միջին միջանցքը»: «Խաղաղության խաչմերուկ» նախագծի կարևոր առանձնահատկություներից մեկն այն է, որ այն լիարժեքորեն ներգրավվում է Թուրքիայի կողմից պաշտպանվող և առաջ մղվող «Միջին միջանցքի» նախագծում: Եվ գոնե ինձ համար ակնհայտ է, որ «Խաղաղության խաչամերուկը» կարող է լինել «Միջին միջանցքի» նախագծի մաս: Եվ ես այսօր հենց այդ թեմայով վստահաբար կխոսեմ նախագահ Էրդողանի հետ»- ասել էր Նիկոլ Փաշինյանը:

Նիկոլ Փաշինյանը կրկին նշեց, որ «Խաչմերուկ» նախագիծը նպատակ ունի բացել բոլոր տարածաշրջանային հաղորդակցությունները՝ հիմնվելով այն երկրների ինքնիշխանության և իրավասության սկզբունքի վրա, որոնց միջով անցնելու են այդ երթուղիները։

Ստամբուլի հայ համայնքի հետ հանդիպման ժամանակ նա կոչ արեց չսփռել խուճապ և չտրվել այսպես կոչված «Զանգեզուրի միջանցքի» կամ «Թուրանի միջանցքի» վերաբերյալ մանիպուլյացիաներին։

«Ես չեմ հասկանում մեր տրամաբանությունը, հայերի տրամաբանությունը, որոնք տագնապ են հնչեցնում՝ ասելով, որ իրենց նպատակը «Թուրանն» է։ Բայց եկեք հասկանանք, թե ինչ են նրանք ուզում։ Նրանք ուզո՞ւմ են անցնել Հայաստանի տարածքով։ Լավ, թող անցնեն։ Դա վա՞տ է։ Մենք ինքներս ենք սա առաջարկում «Խաղաղության խաչմերուկ» նախագծով։ Նրանք մեզ ասում են, որ մենք ուզում ենք գնալ հյուսիս, հարավ, արևմուտք և արևելք։ Մենք նրանց ասում ենք՝ գնացեք։ Եվ ինչո՞ւ ոչ։ Կարո՞ղ եք պատկերացնել 21-րդ դարում մի երկիր, որի սահմանները փակ են», – ասաց Հայաստանի վարչապետը։

Միաժամանակ, Փաշինյանը կրկին նշեց, որ «Զանգեզուրի միջանցք» չի լինի, կլինի «Խաղաղության խաչմերուկ»։ Նրա խոսքով՝ սա նշանակում է փոխադարձ հարգանքի, ինքնիշխանության և երկրների իրավասության վրա հիմնված երթուղիների գործունեություն։

Նա կոչ արեց նաև պատրաստ լինել այն փաստին, որ եթե «Խաղաղության խաչմերուկը» բացվի, Ադրբեջանը դա դեռ կմեկնաբանի որպես «Զանգեզուրի միջանցքի» բացում։

Նշենք, որ Ադրբեջանն ու Թուրքիան պնդում են, որ Հայաստանը բացի Սյունիքի միջով արտատարածքային միջանցք։