Աբխազիայի Հանրապետության հայ համայնքը հաղորդագրություն է հրապարակել, որում դատապարտել է Հայաստանի արտաքին գործերի նախարարի հայտարարությունները Վրաստան կատարած այցի ժամանակ։
«Աբխազիայի Հանրապետության հայ համայնքը չի ընդունում Հայաստանի արտաքին գործերի նախարար Արարատ Միրզոյանի՝ վրացի գործընկերոջ հետ հանդիպման ժամանակ հնչեցրած ձևակերպումները։ Թբիլիսիի դիրքորոշումը մեր Հայրենիքի՝ ինքնիշխան Աբխազիայի նկատմամբ, վաղուց հայտնի է։ Դա ակնհայտ բաների հերքում է, որովհետև Աբխազիայի Հանրապետությունը ավելի քան 30 տարի գոյություն ունի աշխարհի քաղաքական քարտեզի վրա։ Այսօր այն ճանաչված է և ունի միջազգային իրավունքի սուբյեկտի կարգավիճակ։
Այժմ Հայաստանի իշխանությունները քաղաքական կարճատեսություն են դրսեւորում։ Ուրիշ ինչպե՞ս բացատրել արտաքին գործերի նախարարի վերջին հայտարարությունները։ Ինչպես ասում են՝ ծիծաղելի կլիներ, եթե այդքան վիրավորական չլիներ։ Վրաստանի տարածքային ամբողջականությունը ճանաչում է մի իշխանություն, որը հանձնեց եղբայրական Արցախը։
…Աբխազների, ռուսների, չերքեզների, աբազինների, վրացիների, հույների և շատ ուրիշների հետ մենք կառուցում ենք ինքնիշխան պետություն։ Եվ այս հարցում մենք լուրջ հաջողությունների ենք հասել։ Ի տարբերություն նրանց, ովքեր բացահայտորեն հանձնեցին Արցախը»։
Մենք շատ լավ հասկանում ենք, որ թե ինչու Աբխազիայի իշխանությունների կողմից նման հայտարարություն անելու հրատապ պահանջ է ներկայացվել Աբխազիայի հայ համայնքի ղեկավարությունից, այս ամենը լիովին տեղավորվում է, այսպես կոչված, ռեալպոլիտիկի (real politics) մեջ։
Հասկանում ենք նաև, թե որտեղից են աճում «պաշտոնական իշխանությունը, որը հանձնեց եղբայրական Արցախն իր եղջյուրներով» նախադասության ոտքերը։ Սա Կիսելյովի քարոզչության և ՌԴ ԱԳՆ-ի կնիքն է, որը կոչված է շեղելու հանրության ուշադրությունը Կրեմլի կողմից 2020-2023 թվականներին Բաքվի նացիստներին Լեռնային Ղարաբաղի ամոթալի հանձնումից:
1990-ականների վերջին և մինչև 2008 թվականը Լեռնային Ղարաբաղի Հանրապետության (ԼՂՀ), Աբխազիայի Հանրապետության (ՀՀ), Հարավային Օսիայի Հանրապետության (ՀՕՍ) և Մերձդնեստրի Մոլդովական Հանրապետության (ՄԴՀ) ներկայացուցիչները կանոնավոր խորհրդակցություններ, հանդիպումներ են անցկացրել օտարերկրյա պետությունների ներկայացուցիչների հետ:
Մոսկվայում, Ռուսաստանի Դաշնության Նախագահի վարչակազմի հովանու ներքո, բազմիցս անցկացվել են ԱՊՀ-2 երկրների՝ Չճանաչված պետությունների միության խորհրդարանական պատվիրակությունների հանդիպումները բոլոր չորս հանրապետությունների ներկայացուցիչների մասնակցությամբ՝ Ղարաբաղը դիտորդի կարգավիճակ ուներ։
Չճանաչված պետությունների արտաքին գործերի նախարարների խորհրդի (ԱԳՆԽ) ստեղծման ժամանակ տեղի ունեցավ բոլոր չորս հանրապետությունների փոխադարձ ճանաչումը։
2008 թվականի օգոստոսին Ռուսաստանի Դաշնության կողմից Աբխազիայի Հանրապետության ճանաչումից հետո Կրեմլը համարեց, որ Լեռնային Ղարաբաղը և Մերձդնեստրն այլևս պետք չեն որպես Աբխազիայի ճանաչման սուբյեկտներ։
Այնուհետև Աբխազիայի Հանրապետությունը պաշտոնապես ճանաչվեց նաև Նիկարագուայի, Վենեսուելայի, Նաուրուի և Սիրիայի կողմից։ Վանուատուն և Տուվալուն Աբխազիան ճանաչել են 2011 թվականին, սակայն 2014 թվականին երկու միկրոհանրապետություններն էլ հետ են կանչել իրենց ճանաչումը։
Այն բանից հետո, երբ Կրեմլը թեքվեց դեպի թուրք-ադրբեջանական տանդեմը, պաշտոնական շփումները Աբխազիայի և Լեռնային Ղարաբաղի իշխանությունների միջև Սուխումի կողմից գրեթե զրոյի հասցվեցին։ Բնականաբար, Կրեմլի ճնշման ներքո։
Այս կապակցությամբ հոդվածի հեղինակը մի քանի հարց ունի Աբխազիայի հայ համայնքի ղեկավարությանը.
Նախ՝ անկախ Աբխազիայի իշխանությունները 2020-2023 թվականներին Արցախի Հանրապետության (Լեռնային Ղարաբաղի Հանրապետություն) դեմ Բաքու-Անկարա-միջազգային ահաբեկիչներ եռակի դաշինքի ագրեսիայի դեմ ի՞նչ գործողություններ են ձեռնարկել։
Միգուցե արտաքին գործերի նախարարությունը կամ Աբխազիայի ղեկավարությունը դատապարտե՞լ են ադրբեջանական նացիստական ռեժիմի ցեղասպան քաղաքականությունը Լեռնային Ղարաբաղի տոտալ բարբարոսական շրջափակման ժամանակ 2022 թվականի դեկտեմբերից մինչև 2023 թվականի սեպտեմբերը, և 2023 թվականի սեպտեմբերին Արցախի ամբողջական էթնիկ զտումների ժամանակ։
Մենք բացարձակապես անտեղյակ ենք որևէ նման արարքի կամ հայտարարության մասին:
Երկրորդ՝ նույն ժամանակահատվածում Աբխազիայի հայ համայնքն ի՞նչ հայտարարություններ է արել այս հարցի վերաբերյալ։
Եվ վերջապես. եթե Արցախը «եղբայրակա՞ն» էր Աբխազիայի իշխանությունների համար, ինչո՞ւ նրանք ոչ մի խոսք չասացին Բաքվի նացիստների և նրա հովանավորների ցեղասպան քաղաքականության մասին։
Այսպիսով, Աբխազիայի կողմից Արցախի նկատմամբ «եղբայրությունն» ավարտվեց, երբ այն գերակշռեց Կրեմլի քաղաքական գծով, որը պարտադրված էր Սուխումիին։ Realpolitik, ինչպես ասում են։
Ալեքսանդր ԱՆԴՐԵԱՍՅԱՆ
