Մոսկվայի պատրիարք Կիրիլը ժամանել է Բաքու և Մեհրիբան Ալիևային պարգևատրել Սուրբ Օլգայի շքանշանով։

Իհարկե, Ադրբեջանի առաջին փոխնախագահի պարգևատրումը, ով ոչնչացնում է Արցախում հին քրիստոնեական եկեղեցիները, վրդովմունք առաջացրեց հայ ժողովրդի մոտ, ով համարվում է քրիստոնեությունը որպես պետական ​​կրոն ընդունած առաջին էթնիկ խումբը։ Ինչպես և ռուս քահանաների վարքագիծը 2020 թվականից հետո, երբ հանկարծակի սկսվեց հին հայկական եկեղեցիների «ալբանացումը» և դրանց «ուղղափառ» հռչակումը, վաղուց ի վեր հայերի մոտ անթաքույց զզվանքի զգացում է առաջացնում։

Ռուս և ադրբեջանցի ժողովուրդների պատմությունը շատ երկար չէ, և ռուսների ու ադրբեջանցիների ինքնության որոնումները մինչ օրս անհաջող են եղել։ Ռուսները չեն կարողանում պարզել իրենց արմատները. օրինակ՝ վերջերս հայտնվեց մի ուսումնասիրություն, որ բոլոր ռուս ազնվականներն ունեն թաթարական արմատներ։ Մյուս կողմից, ռուսները կցանկանային ավելի շատ կապված լինել ոչ թե Հորդայի հետ (այո, մենք թեք աչքերով ասիացիներ ենք), այլ իրենց հյուսիսային հարևանների՝ վիկինգների հետ, ահա թե ինչու օլգաները, օլեգները և հյուսիսային մյուս իշխանները սրբազանացված են։

Իրենց հերթին, ադրբեջանցիները չեն կարողանում հասկանալ, թե ովքեր են իրենք՝ թուրքեր, շիա պարսիկներ, թե քրիստոնյա Ալբանիայի, այսինքն՝ ուղղափառ աշխարհի մի մասի ժառանգներ։ Վերջերս Վատիկանում նույնիսկ Ադրբեջանը անվանեցին ամենահին քրիստոնեական երկիր՝ առանց հայերի մասին հիշատակելու։

Ե՛վ ռուսները, և՛ ադրբեջանցիները դժկամությամբ են ընդունում հայերի դերը իրենց ազգային ձևավորման գործում։ Օրինակ՝ Թուրքիան ընդունեց այդ դերը՝ մի քանի տարի առաջ թույլատրելով գենետիկական թեստեր, որոնք ցույց տվեցին, որ գրեթե յուրաքանչյուր երկրորդ «թուրքի» մեջ կա հայ։

Բայց ռուսները համառորեն հրաժարվում են ընդունել սա, ինչը ստւպում է նրանց ոչնչացնել հայկական ամեն ինչը։ Ահա թե ինչու Կիրիլը քրիստոնեական եկեղեցիների կործանիչ Մեհրիբանին պարգևատրել Վարյագյան իշխանուհի Օլգայի շքանշանով, այլ ոչ թե Աննա Բյուզանդացու, որի շնորհիվ Ռուսաստանը, որն այն ժամանակ դեռևս Կիևյան էր, մկրտվեց և հնարավորություն ստացավ դառնալու քրիստոնեական քաղաքակրթության մաս։ Պետք է ասել, որ նա այդպես էլ չօգտվեց այս հնարավորությունից։

Աննա Բյուզանդացին բյուզանդական իշխանուհի էր Մակեդոնական դինաստիայից, Կիևի մեծ իշխան Վլադիմիր Սվյատոսլավիչի կինը, որը Ռուսիայի մկրտիչն էր։

Ռուսերի կողմից Ղրիմի հունական Կորսուն քաղաքի գրավումից հետո, բյուզանդական կայսր Բարսեղ II-ի քույրը որպես կին ուղարկվեց իշխան Վլադիմիրի մոտ՝ Բյուզանդիային ռուսական ռազմական օգնության մասին պայմանագրի պայմանները կատարելու համար։

Հանդիպման ժամանակ Աննան համոզեց Վլադիմիր Սվյատոսլավիչին ընդունել քրիստոնեությունը։ Կորսունը Բյուզանդիային վերադարձնելով, իշխան Վլադիմիրը և Աննան վերադարձան Կիև, որտեղ նա սկսեց մկրտել ժողովրդին։ 11-րդ դարի սիրիացի պատմաբան Յահյա Անտիոքցին նշել է, որ Աննան ջանասիրաբար մասնակցել է Ռուսիայում ուղղափառության տարածմանը՝ «կառուցելով բազմաթիվ եկեղեցիներ»։

Բյուզանդական կայսրերի Մակեդոնական դինաստիան պատմագրության մեջ կոչվում է Հայկական դինաստիա, քանի որ այս դինաստիայի օրոք մի շարք բյուզանդական կայսրեր (ներառյալ դինաստիայի հիմնադիր Բարսեղ I-ը), ռազմական վերնախավի և պաշտոնյաների շատ ներկայացուցիչներ հայկական ծագում ունեին։

Կայսրի նախնիների պատմությունը պարունակվում է այսպես կոչված «Թեոփանեսի հաջորդների» տարեգրության մեջ։ Բարսեղ Մակեդոնացու՝ նրա թոռը՝ կայսր Կոստանդին VII Պորֆիրոգենիտի մասին գլխի հեղինակը նշում է, որ Բարսեղի նախնիները 5-րդ դարի երկրորդ կեսին Հայաստանից փախել են Բյուզանդիա։

Ռուսներն ու ադրբեջանցիները համաձայն են ընդունել իրենց «ազգակցական կապը» սատանայի հետ, բայց ոչ հայերի հետ։ Այսպիսով, զարմանալի բան չկա նրանում, որ Ռուսիո պատրիարքը պարգևատրում է Ադրբեջանի փոխնախագահին Հայկական աշխարհի սրտում քրիստոնեական եկեղեցիների ոչնչացման համար։

Իսրայելի վարչապետ Բենիամին Նեթանյահուի այցը Ադրբեջան հետաձգվել է։ Այս մասին հայտնել է Իսրայելի վարչապետի գրասենյակը։ «Գազայի հատվածում և Սիրիայում տեղի ունեցող իրադարձությունների, ինչպես նաև քաղաքական միջոցառումների և անվտանգության միջոցառումների խիտ ժամանակացույցի լույսի ներքո, Նեթանյահուն որոշել է իր այցը Ադրբեջան տեղափոխել մեկ այլ ամսաթվի», – ասվում է հայտարարության մեջ։

Նախկինում հաղորդվել էր, որ Նեթանյահուն Ադրբեջան կայցելի մայիսի 7-ին, և այցը կտևի մինչև մայիսի 11-ը։ Բոլորը հետաքրքրվում էին, թե ինչ է անելու պատերազմող Իսրայելի վարչապետը Բաքվում գտնվելու 5 օրվա ընթացքում։

Այս այցը բազմաթիվ հարցեր առաջացրեց, այդ թվում՝ Էրդողանի և Նեթանյահուի միջև Սիրիայի շուրջ առկա հակասությունների լույսի ներքո։ Մայիսի 10-ին Բաքու է ժամանելու նաև Էրդողանը, և փորձագետները չեն բացառել, որ Ալիևը կրկին կփորձի «հաշտեցնել» երկու առաջնորդներին, որոնցից մեծապես կախված է նրա գոյությունը։

Նեթանյահուի այցի չեղարկումից առաջ տեղի ունեցան երկու կարևոր իրադարձություններ։ Նախ, Թրամփը աշխատանքից ազատեց իր ազգային անվտանգության խորհրդական Վալցին։ Երկրորդ, Իսրայելը հարվածներ հասցրեց Դամասկոսի արվարձաններին՝ դա արդարացնելով դրուզներին Սիրիայի նոր թուրքամետ կառավարությունից պաշտպանելով։

«Վաշինգտոն Փոստ»-ը, հղում անելով ամերիկյան վարչակազմի աղբյուրներին, պնդել է, որ Վալցը Նեթանյահուի հետ քննարկել է Իրանին հարվածելու հնարավորությունը, ինչը, ըստ նրանց, զայրացրել է Թրամփին։ Թերթի տվյալներով՝ ամերիկացի նախագահը վրդովված էր, որ իր ազգային անվտանգության խորհրդականը «կիսում էր Նեթանյահուի վստահությունը», որ «ժամանակն է հարվածել Իրանին», մինչդեռ Թրամփը ինքը կողմ է դիվանագիտական ​​լուծում գտնելուն։

Բենիամին Նեթանյահուն զրուցել է ԱՄՆ ազգային անվտանգության նախկին խորհրդական Մայք Վալցի հետ, սակայն նրանք չեն քննարկել Իրանին հարվածելու հնարավորությունը։ Այս մասին հայտարարել է Իսրայելի կառավարության ղեկավարի գրասենյակը՝ մեկնաբանելով The Washington Post-ի այս թեմայով հրապարակումը։

Միաժամանակ, Թուրքիայի արտաքին գործերի նախարարությունը հերքել է այն պնդումները, որ Իսրայելի վարչապետ Բենիամին Նեթանյահուի ինքնաթիռին թույլատրվել է թռչել Բաքու։

Էքստրիմի մեծ սիրահար Նեթանյահուի հետ պատմությունները տեղի են ունենում Բաքվի լրատվամիջոցների վրա խոշոր կիբերհարձակման ֆոնին, որի համար Ալիևի վարչակազմը մեղադրել է Ռուսաստանին։ Մոսկվայում, ինչպես ենթադրում էին վերլուծաբանները, նախատեսվում է Ալիև-Փաշինյան-Պուտին հանդիպում և այսպես կոչված «Զանգեզուրի միջանցքի» հարցի հավանական լուծում։ Այս միջանցքը անմիջականորեն ազդում է Իրանի, Իսրայելի, Թուրքիայի և Ռուսաստանի շահերի վրա։ Այս հարցում Հայաստանն այլևս չի հիշատակվում։

Հնարավոր է, որ վերջերս Բաքու այցելած Իրանի նախագահը կտրականապես մերժել է միջանցք բացելու հնարավորությունը, ինչով խառնել է պլանները։ Կա նաև հավանականություն, որ հայ-իրանական սահմանի պահպանումը Իրան-ԱՄՆ բանակցությունների օրակարգի մաս է կազմում։

Այս ֆոնին, ենթադրվում է, որ Ալիևը նույնպես կարող է չեղարկել մայիսի 9-ին Մոսկվա կատարելիք այցը, ինչպես դա արել են եվրոպացի առաջնորդներ Ֆիցոն և Վուչիչը, նաև Հնդկաստանի վարչապետը։ Առավել ևս, Զելենսկին զգուշացրել է, որ չի երաշխավորում շքերթի համար Մոսկվա ժամանող համաշխարհային առաջնորդների անվտանգությունը։

Այսօր ոչ ոք ոչ մեկին ոչինչ չի երաշխավորում։

Ուկրաինայի նախագահ Վլադիմիր Զելենսկին հայտարարել է, որ Կիևը պատրաստ է հրադադարի մայիսի 7-ից (կամ ցանկացած այլ օրից), բայց ոչ թե երեք, այլ 30 օրով։ Նա առաջին անգամ բացահայտորեն մերժեց Ռուսաստանի նախագահ Վլադիմիր Պուտինի կողմից երկուշաբթի՝ ապրիլի 28-ին, հայտարարված հրադադարի առաջարկը։

«Սա մեծ թատերական ներկայացում է», – մեկնաբանեց Զելենսկին եռօրյա զինադադարի գաղափարը։

Ուկրաինայի նախագահի խոսքով՝ այդքան կարճ ժամանակահատվածում անհնար է որևէ բանի շուրջ համաձայնության գալ, այդ իսկ պատճառով Կիևը պնդում է 30-օրյա հրադադարի վրա։

Ուկրաինայի նախագահը կարծում է, որ եթե Ռուսաստանը պատրաստ է խոսել իրական հրադադարի մասին, ապա կողմերը պետք է աջակցեն ԱՄՆ-ի նախնական առաջարկին՝ 30-օրյա անվերապահ հրադադարի վերաբերյալ։

«Ոչ ոք չի օգնի, որ մայիսի 9-ին Պուտինը տպավորություն ունենա, թե դուրս է գալիս մեկուսացումից, որպեսզի Կրեմլի հրապարակ եկող բոլոր առաջնորդները իրենց հարմարավետ և անվտանգ զգան», – հավելել է Զելենսկին (մեջբերել է «Ինտերֆաքս-Ուկրաինան»):

Վլադիմիր Զելենսկին նաև ասել է, որ Կիևը չի կարող այլ պետություններին անվտանգության երաշխիքներ տալ, եթե նրանց ներկայացուցիչները Մոսկվա գան մայիսի 9-ին Հաղթանակի 80-ամյակի տոնակատարությանը։

«Մեր դիրքորոշումը շատ պարզ է. մենք չենք կարող պատասխանատվություն կրել Ռուսաստանի Դաշնության տարածքում տեղի ունեցողի համար։ Նրանք [ռուսները] ապահովում են ձեր անվտանգությունը, և մենք որևէ երաշխիք չենք տա, քանի որ չգիտենք, թե ինչ կանի Ռուսաստանը այդ ամսաթվերին», – ասաց Զելենսկին։

Այս տարվա մայիսի 9-ին լրանում է 2020 թվականի նոյեմբերի 9-ի հայտարարության ստորագրողների համար Արցախում ռուսական խաղաղապահ ուժերի մանդատը երկարաձգելու վերաբերյալ որոշում կայացնելու ժամկետը։ Փաստաթղթի պայմանների համաձայն՝ նրանք պետք է դա անեն խաղաղապահների՝ Լեռնային Ղարաբաղում գտնվելու ժամկետի ավարտից վեց ամիս առաջ։

Այդ մասին հիշեցրել է քաղաքագետ Դավիթ Կարաբեկյանը Step1.am-ի հետ զրույցում։

Նա նաև հիշեցրեց, որ Փաշինյանի Պրահայի հայտարարությունից հետո Պուտինը հայտարարեց, որ այժմ բոլոր հարցերը կլուծվեն Բաքվի հետ երկկողմ ձևաչափով, մասնավորապես, ինչ վերաբերում է Լեռնային Ղարաբաղում ռուս խաղաղապահների ներկայության հարցին։ Բայց հարցն այն է, թե ինչո՞ւ նրանք մնացին այնտեղ, եթե Ղարաբաղում այլևս հայեր չկային։

«Ամենայն հավանականությամբ, մայիսյան տոներին Մոսկվայում Հայաստանը վերջնականապես կհրաժարվի Արցախից, և ղարաբաղցիներին կառաջարկվի ինչ-որ ոչ շոշափելի տարբերակ։ Մայիսի 9-ին նաև կորոշվեն այլ հարցեր, օրինակ՝ Զանգեզուրի նախագիծը, ռուս սահմանապահների դուրսբերումը Հայաստանից», – ասաց Դավիթ Կարաբեկյանը։

Նա կարծում է, որ մայիսյան տոների ժամանակ Մոսկվան կդառնա հսկայական Մայդան։

«Ես չեմ բացառում, որ Մոսկվայում կքննարկվեն հարցեր, որոնք կորոշեն Աբխազիայի և Հարավային Օսիայի ճակատագիրը, հնարավոր է՝ ռազմական էսկալացիայով», – նշեց քաղաքագետը։

Ալվարդ Գրիգորյան