Քանի՞ արցախցի է գաղթել Հունգարիա

Արցախցիները շարունակում են արտագաղթել Հայաստանից: ՀՀ Ազգային անվտանգության ծառայության տվյալներով՝ 2025 թվականի սեպտեմբերի դրությամբ երկիրը լքել էր 43,875 փախստական, որոնցից 15,955-ը դեռ չեն վերադարձել: Մեր հայրենակիցները մեկնում են Ռուսաստան և եվրոպական երկրներ:

Վերջերս Հունգարիան է անսպասելիորեն դարձել արցախցիների համար արտագաղթի նախընտրած վայր: ԵՄ-ի և Հունգարիայի կառավարության կողմից ֆինանսավորվող «Մալթա Ինթերնեշնլ» համաշխարհային բարեգործական կազմակերպության նախաձեռնությամբ իրականացվում է արցախցի փախստականներին աջակցելու ծրագիր:

Սկզբնապես ծրագիրը նախատեսված էր միայն հունգարական համալսարաններում սովորող արցախցի ուսանողների համար: Սակայն, սկսած 2023 թվականից, ուսանողներին իրավունք է տրվել հրավիրել իրենց ընտանիքի անդամներին և ընկերներին:

«Ծրագրի կանոնակարգի համաձայն՝ յուրաքանչյուր ուսանող իրավունք ունի հրավիրել երեք ընտանիքի, որոնք, իրենց հերթին, բնակության թույլտվություն ստանալուց հետո, կարող են հրավիրել իրենց հարազատներին և ընկերներին։ Կազմակերպությունը մեկ տարվա ընթացքում տեղահանված անձանց ապահովում է բոլոր անհրաժեշտ կենսապայմաններով։ Մեզ կտրամադրվի բնակարան, սոցիալական նպաստներ և անհրաժեշտ աջակցություն՝ սննդի, կոմունալ վճարների և անվճար բժշկական օգնության տեսքով։ Մեզ նաև օգնություն կցուցաբերվի լեզվի ուսուցման և բոլոր անհրաժեշտ փաստաթղթերի ձեռքբերման հարցում։ Վերաբնակեցումից որոշ ժամանակ անց մեզ կտրամադրվի տասնամյա բնակության թույլտվություն։ Մեկ տարվա ընթացքում մենք պետք է սովորենք լեզուն, գտնենք աշխատանք և ինտեգրվենք նոր հասարակությանը», – Step1.am-ի հետ զրույցում բացատրել են ծրագրի մասնակիցները։

Վիճակագրության համաձայն՝ արտագաղթի երկար և դժվարին ճանապարհը բոլորի համար չէ։ Շատ արցախցիներ շուտով վերադառնում են հայրենիք։ Պաշտոնական տվյալների համաձայն՝ 27,000 հայրենակիցներ վերադարձել են հայրենիք։

Արսեն Աղաջանյան

Խմբ. Հունգարիա արտագաղթածների արցախցիների ճշգրիտ թիվը հայտնի չէ, և չնայած թվերը մեծ չեն՝ հաշվի առնելով Հայաստանում արցախցիների առջև ծառացած ծանր խնդիրները, շատերը նույնիսկ Հունգարիան են փրկություն համարում։

Պատահական չէ, որ բոլոր եվրոպական երկրներից հենց Հունգարիան  որոշեց ապաստան տրամադրել արցախցիներին։ Հունգարիան Թյուրքական խորհրդի անդամ է։ Հայաստանը դիվանագիտական ​​հարաբերություններ չուներ Հունգարիայի հետ 2004 թվականից, երբ Բուդապեշտում սպանվեց հայ սպա Գուրգեն Մարգարյանը։ Սակայն արցախցիների արտաքսումից հետո Հունգարիայի հետ հարաբերությունները վերականգնվեցին։ Հենց Հունգարիան որոշեց 2023 թվականից հետո Բալատոն լճի ափին արձակուրդ կազմակերպել արցախցի երեխաների համար, և ՀՀ նախագահը ուրախությամբ ողջյունեց դա։ Օրբանը  Պուտինի, Էրդողանի և Թրամփի մտերիմ ընկերն է, նաև Ուկրաինային եվրոպական օգնության և հակառուսական պատժամիջոցների հիմնական խոչընդոտն է։ Հունգարիայի «Արցախ» նախագիծը նպատակ ունի ընդգծել արցախցիների «դիրքը» աշխարհաքաղաքական դաշտում։